Мұхамедьянов Нұржан Жұмабайұлы жауынгерлік және дене шынықтыру кафедрасының бастығы, заң ғылымдарының кандидаты, доцент, қоян-қолтық ұрыстан Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген жаттықтырушысы, бокстан КСРО спорт шебері болды.

Әскери-спорт мектебінің бағдарламасы

Қоғамға оның игілігі үшін жұмыс істеуге және оқуға дайын дені сау, батыл, бастамашыл, тәртіпті, сауатты адамдар қажет. Сондықтан өскелең ұрпақты тәрбиелеуде отансүйгіштікке, Отанға деген сүйіспеншілік сезіміне тәрбиелеуге ерекше орын беріледі.

Осыған байланысты Академия базасында Мұхамедьянов Нұржан Жұмабайұлы атындағы әскери-спорт мектебі құрылды, онда курсанттар мен жас офицерлер адамгершілік, моральдық-психологиялық және физикалық қасиеттерді, сондай-ақ болашақ отан қорғаушысы, азамат, патриот үшін қажетті арнайы кәсіби білім мен іскерлікті алады және дамытады.

Патриоттық тәрбие – бұл оқушылардың санасына, сезіміне, ерік-жігеріне, психикасы мен физикалық дамуына педагогикалық ықпал етудің ұйымдастырылған және үздіксіз процесі. Сондықтан әскери-патриоттық тәрбие жөніндегі жұмыс кешенді түрде жүргізілуге тиіс, бұл жас ұрпаққа қызығушылықтары мен қабілеттерін дамытуға, денсаулығын нығайтуға, әскери-қолданбалы спорт түрлерін меңгеруге мүмкіндік береді.

Мақсаты: курсанттың жеке басының патриоттық, физикалық, зияткерлік және рухани дамуына, салауатты өмір салтына ықпал ететін жағдайлар жасау; жастар арасында дене шынықтыру мен әскери-қолданбалы спорт түрлерін танымал ету.

Негізгі міндеттері болып табылады:
– дене белсенділігін дамыту, салауатты өмір салтын насихаттау;
– спорт секцияларын ұйымдастыру;
-академия курсанттары мен жас қызметкерлерінің облыстық, республикалық, халықаралық жарыстарда, олимпиадаларда, викториналар мен семинарларда өнер көрсетуі;
-әскери-спорттық және бұқаралық іс-шараларды ұйымдастыру.

Мектеп қызметін ұйымдастыру

Мектептің қызметі Қазақстан Республикасы ІІМ Бәрімбек Бейсенов атындағы Қарағанды академиясының базасында жүзеге асырылады. Мектептің қызметіне әлеуметтік және медициналық қызметкерлер, құқық

қорғау органдарының қызметкерлері, тарихи-өлкетану мұражайы және әскери комитеттің қызметкерлері, атақты жерлестер, Ұлы Отан соғысының ардагерлері мен тыл еңбеккерлері тартылады.

Мектеп қызметі келесі бағыттар бойынша жүргізіледі:

Әскери және дене шынықтыру дайындығының негіздері:
– жарыстар;
– сайыстар;
– байқаулар;
– жиыны;
– конференциялар;
– «дөңгелек үстелдер»;
– клубтық кездесулер;
– баспа қызметі;
– ойындар;
– турнирлер;
– эстафеталар және т.б.

Ғылыми мектептің жұмысы мыналардың негізінде құрылады:
– Мектеп ережелері;
– Қызмет бағдарламалары;
– Клубтық кездесулердің теориялық және құқықтық материалдары.

Мазмұны:
– әскери қызметтің құқықтық негіздерін зерделеу (ҚР Заңдары, ҚР ҚК жарғылары);
– атыс дайындығы;
– саптық дайындық;
– тактикалық дайындық;
– топографиялық дайындық;
– соғыс және еңбек ардагерлерімен кездесу;
– спорт секцияларын өткізу;
– әскери-спорттық мерекелер мен ойындар;
– ҚР ҚК, ІІМ, ҰҚК, ТЖМ және т.б. қызмет өткеріп жатқан түлектермен кездесулер;
– ескерткіш орындардағы салтанатты құрылыстар;
– «Жауынгерлік Даңқ аптасын», «Қаза болғандарды еске алу күнін» және т.б. өткізу;
– мұражайларға бару;
– тақырыптық жиындар, конференциялар, викториналар;

Мәселен, әскери-спорт мектебінің тәрбиеленушілері және Академияның қазақша-күрес, самбо, қоян-қолтық ұрыс, жеңіл атлетика, Президенттік көпсайыс бойынша құрама командалары әр түрлі дәрежедегі жарыстардың-КСРО ІІМ-нің, КСРО ІІМ ОАУ-ның чемпионаттары мен біріншіліктерінің; қалалық, облыстық жарыстардың, республикалық турнирлердің, матчтық кездесулердің, Қазақстан Республикасы ІІМ оқу орындарының

спартакиадаларының (оның ішінде ведомстволық), халықаралық турнирлердің, кубоктардың, біріншіліктер мен әлем чемпионаттарының чемпиондары мен жүлдегерлері болды.

Әскери-спорт мектебі екі кафедраның қызметінен тұрады: тактикалық-арнайы даярлық және дене шынықтыру даярлығы.

Соңғы жылдары кафедралар Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген 2 спорт шеберін, Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі 7 спорт шеберін және қоян-қолтық ұрыс бойынша Қазақстан Республикасының 40 спорт шеберін және Қазақстан Республикасының спорт шеберіне 100-ден астам кандидатты дайындады.

Біздің академияның жекелеген спортшылары самбо күресі, қоян-қолтық ұрыс, кикбоксинг, панкратион, жауынгерлік самбо және грепплинг бойынша Әлем, Азия чемпионаттарының чемпиондары мен жүлдегерлері атанды.

Әскери-спорт мектебі академияда да, Долинка кентінің оқу-дала лагерінде де жеткілікті материалдық-техникалық базаға ие, онда бірінші курс студенттері жас жауынгер курсынан өтеді және әскери даярлық негіздеріне оқытылады. Жас жауынгер курсы (КМБ) жауынгерді жауынгерлік тапсырмаларды орындауға дайындауға арналған. Ол әр курсанттың не істей алатындығын үйретеді – қаруды қолдану негіздері, жарғылық мінез-құлық, белгілі бір жағдайларда әрекет ету. Бірақ ол жас жігітті далалық лагерьдегі өмір жағдайларына көбірек үйретеді, ол туралы жалпы түсінік береді.

Лагерьлер жиындары жыл сайын дәстүрлі шерумен аяқталады, онда курсанттар өз дағдыларын, соның ішінде КМБ-да оқу барысында алған шыдамдылығын көрсетеді.

Әскери пәндердің басты мақсаты – жоғары жауынгерлік және моральдық-психологиялық қасиеттерді қалыптастыру, күрделі жедел жағдайда жылдам бағдарлай білу, қызметтік-жауынгерлік міндеттерді орындау кезінде бөлімшелерді басқару, ерекше жағдайларда қару-жарақты, арнайы құралдар мен техниканы, жеке және белсенді қорғаныс құралдарын пайдалана отырып басқару.

Әскери-спорт мектебінің ұжымымен тұрақты түрде бұқаралық-спорттық іс-шаралар өткізіледі: сап және ән байқаулары; Отан қорғаушылар күні мен Жеңіс күніне арналған әскери-спорттық эстафета; ҚР Тәуелсіздік күніне арналған «Академия бастығының кубогі» үшін жауынгерлік қарудан ату бойынша дәстүрлі жарыстар және т. б.

Әскери-спорт мектебі негізгі сабақтардан басқа академияның жиынтық жасағын дайындауды да жүзеге асырады, оның құрамында академия Армениядағы Спитак қаласындағы жер сілкінісінің салдарын жою кезінде Армениядағы Таулы Қарабақ, Жаңа Өзен, Әзірбайжанда, Мәскеудегі Олимпиадада-80 және ізгі ниет ойындарында, Рим Папасы Иоанн Павел II-нің мемлекеттік сапары кезінде, әлемдік дәстүрлі діндер мен діни конфессиялардың 1 және 2 съезі, ЕҚЫҰ саммиті, Астана қаласындағы EXPO-2017-де қоғамдық тәртіпті қорғауға қатысты.

Академия Қазақстан Республикасының ҰҚК, ІІМ,ІІМ ҰҰ, ҚМ бөлімшелерімен бірлесіп жедел-тактикалық, терроризмге қарсы оқу-жаттығуларды өткізуге үнемі қатысады.

Оқытылатын пәндердің ерекшелігін ескере отырып, Академияның дене шынықтыру кафедрасы әзірлеген «Оқытудың блоктық жүйесі» бойынша жауынгерлік жекпе-жекке, күрестің қолданбалы түрлеріне және қарусыз өзін-өзі қорғауға негізгі бейімділік жасалады.

Академияда курсанттардың спорттық жетілдіру бөлімінің 9 тобында өзінің спорттық шеберлігін арттыруға мүмкіндігі бар, онда Академия бастығының «Спорттық жетілдіру бөлімінің топтарында оқу-жаттығу процесін ұйымдастыру туралы» жыл сайынғы бұйрығына сәйкес, келесі бағыттар бойынша 250-ден астам адам тұрақты айналысады – оқпен ату, самбо күресі, қазақша күрес, еркін күрес, бокс, каратэ, қоян-қолтық ұрыс, президенттік көпсайыс, шахмат, бұл бізге спорттың алуан түрлері бойынша облыстық, республикалық, халықаралық жарыстарда табысты өнер көрсетуге мүмкіндік береді.

Әскери-спорт мектебінің тәрбиеленушілері және Академияның қазақша-күрес, самбо, қоян-қолтық ұрыс, жеңіл атлетика, президенттік көпсайыс бойынша құрама командалары әр түрлі дәрежедегі жарыстардың – КСРО ІІМ, КСРО ІІМ ОАУ чемпионаттары мен біріншіліктерінің; қалалық, облыстық жарыстардың, республикалық турнирлердің, матчтық кездесулердің, Қазақстан Республикасы ІІМ оқу орындарының спартакиадаларының (оның ішінде ведомстволық), халықаралық турнирлердің, кубоктардың, біріншіліктер мен әлем чемпионаттарының чемпиондары мен жүлдегерлері болды.

Біздің академияның жекелеген спортшылары самбо күресі, қоян-қолтық ұрыс, кикбоксинг, панкратион, жауынгерлік самбо және грепплинг бойынша Азия, Әлем чемпионаттарының чемпиондары мен жүлдегерлері атанды:

Нугманов Марлен – самбо күресінен ҚР ХДСШ; Қазақстан Республикасының бірнеше дүркін чемпионы (1993 – 99 жж.); Қазақстан

Республикасы ІІМ чемпионатының жеңімпазы (Тараз қ.– 1999 ж.); Азия чемпионатының 3 дүркін жеңімпазы (Орал қ. – 1995 ж., Моңғолия – 1996-1997 жж.); әлем чемпионатының 2 дүркін қола жүлдегері (Ресей – 1998 ж., АҚШ-1999 ж.);

Дінмұхамед Рахметуллин – кикбоксингтен ҚР СШ; жастар арасындағы әлем чемпионатының қола жүлдегері (Испания – 1999 ж.); жастар арасындағы Еуропа чемпионатының қола жүлдегері (Түркия – 1999 ж.);

Ибрагимов Мақсат – қоян-қолтық ұрыстан ҚР ХДСШ; Қазақстан Республикасы чемпионатының жеңімпазы (Қарағанды қ. – 2001 ж.); Әлем чемпионатының күміс жүлдегері (Алматы қ. – 2001 ж.);

Шаихов Еркебұлан – жауынгерлік самбодан ҚР ХДСШ; жауыңгерлік самбодан Қазақстан Республикасы ІІМ чемпионатының жеңімпазы (Қарағанды қ., 2006 ж. сәуір); жауыңгерлік самбодан Әлем чемпионатының қола жүлдегері (Ташкент қ. – Өзбекстан, 2006 ж. 28 Қыркүйек – 04 Қазан); Қазақстан Республикасы Республикалық ұланы қолбасшысының жүлдесі үшін қоян-қолтық ұрыстан Қазақстан Республикасының V чемпионатының чемпионы (Астана қ., 2007 ж. сәуір).

Құдайберген Бекзат – қоян-қолтық ұрыстан ҚР СШ, жастар арасында қоян-қолтық ұрыстан Қазақстан Республикасы біріншілігінің чемпионы (Қарағанды қ., Наурыз 2007 ж.); жастар арасында қоян-қолтық ұрыстан ІІ Әлем чемпионатының чемпионы (Самарқанд қ. – Өзбекстан Республикасы, Маусым 2007 ж.);

Тоқанов Әнуар – ҚР СШ қоян-қолтық ұрыстан, жастар арасындағы әлем чемпионатының күміс жүлдегері (Самарқанд қ., 2007 ж.);

Қайрат Жалғасбаев – қоян – қолтық ұрыс бойынша ҚР СШ және жауыңгерлік самбодан ХДСШ, «Алтын күз» қоян-қолтық ұрыс бойынша VIII дәстүрлі халықаралық клубтық турнирдің чемпионы (Қостанай қ., 2006 ж. қараша); аралас шығыс жекпе-жегі бойынша халықаралық турнирдің күміс жүлдегері (Қарағанды қ., 2006 ж. желтоқсан); ересектер арасында қоян-қолтық ұрыс бойынша Қазақстан Республикасының чемпионатының чемпионы (Шымкент қ., 2007 жылғы мамыр); қоян-қолтық ұрыс бойынша әлем чемпионатының қатысушысы (Самарқанд қ., маусым 2007 ж.); Қазақстан Республикасы ҰҚК-нің 15 жылдығына арналған ашық республикалық турнирдің чемпионы (Нұр-Сұлтан қ., шілде 2007 ж.); ересектер арасында жауынгерлік самбодан Қазақстан Республикасының ашық чемпионатының чемпионы (Қарағанды қ., 2007 ж. қараша); жауынгерлік самбодан XIII әлем чемпионатының қола жүлдегері (Мәскеу қ., 2007 ж. 21-23 желтоқсан).

Досмұхамет Берік (таэквон-додан ҚР СШҮ) – таэквон-додан ҚР чемпионы (Семей қ., 2006), Таэквон-додан халықаралық турнирдің күміс жүлдегері (Қарағанды қ., 2002), каратеден ҚР чемпионы (Кентау қ., 2005);

Бельгибаев Азамат – кадеттер арасында кикбоксингтен әлем чемпионы (Италия, 2004 ж. қыркүйек); жасөспірімдер арасында кикбоксингтен Әлем Кубогының чемпионы (Мәскеу қ., 2004 ж. қараша); кикбоксингтен XV әлем чемпионатының чемпионы (Сегед – Венгрия қ., 30.11.-03.12.2005 ж.); ересектер арасында қоян-қолтық ұрыстан ІІ Әлем чемпионатының чемпионы

(Самарқанд қ. – Өзбекстан Республикасы, 2007 ж. маусым); кикбоксингтен жабық бөлмелерде 2007 ж. Азия ойындарының чемпионы (Макао қ.-ҚХР, 2007 ж. қазан); «WAKO-PRO» кикбоксингінің ең беделді нұсқасы бойынша кәсіпқойлар арасында 2007 ж. әлем чемпионы (75 кг дейін салмақ санаты).); Қазақстан Республикасы Республикалық ұланы қолбасшысының жүлдесі үшін қоян-қолтық ұрыстан ең беделді ашық республикалық турнирдің чемпионы (Астана қ., сәуір 2005, 2006, 2007ж.ж.); қоян-қолтық ұрыстан Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегі спорт шебері (ҚР ХДСШ); кикбоксингтен ҚР ХДСШ; кикбоксингтен Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері.

Мұқашев Ұлан (жауынгерлік самбодан ҚР СШ, қоян-қолтық ұрыстан және еркін күрестен ҚР СШҮ) – жауынгерлік самбодан Қазақстан Республикасы Чемпионатының күміс жүлдегері (Қарағанды қ., 2011 ж.), «Алтын күз» қоян-қолтық ұрыстан республикалық турнирдің жеңімпазы (Қостанай қ., 2011 ж.), генерал А.А.Арыстанбеков кубогіне қоян-қолтық ұрыстан Қазақстан Республикасы Жоғары оқу орындарының курсанттары арасындағы жыл сайынғы ашық республикалық турнирдің күміс жүлдегері(Алматы қ., 2011 ж.), Қазақстан Республикасы Жоғары оқу орындарының курсанттары арасында генерал А.А.Арыстанбеков кубогына қоян-қолтық ұрыстан (Алматы қ., 2012 ж.), NOMAD нұсқасы бойынша «Азия күресшісі» ашық чемпионатының қола жүлдегері (Қарағанды қ., 2011ж.), Г. Лутошкинді еске алуға арналған Дайдо Джуку Кудодан Қазақстан Республикасы Чемпионатының қола жүлдегері (Қарағанды қ., 2011 ж.), еркін күрестен республикалық турнирдің қола жүлдегері (Орал қ., БҚО, 2006 ж.), еркін күрестен халықаралық турнирдің қола жүлдегері (Жаңаөзен қ., БҚО, 2007 г.), қоян-қолтық ұрыстан әлем чемпионы (Санкт-Петербург қ., 2019 ж.).

2017 жылғы 06-12 сәуір аралығында Ресей Федерациясының Санкт-Петербург қаласында жауынгерлік самбодан, кәсіби жауынгерлік самбодан және жасөспірімдер, жастар мен ересектер арасында «Грепплинг күресінен Шығыс-Батыс» жауынгерлік өнерінің XI олимпиадасы» халықаралық турнирі өтті. Аталған халықаралық турнирде Қазақстан Республикасының құрама командасын қатардағы полиция А.М.Айтқазин (ДББҰ 3-курсы), қатардағы полиция Б.В.Итаев (ДББҰ 3-курсы) және қатардағы полиция Е.А.Тағабай (ДББҰ 4-курсы) таныстырды, олар жеке есепте 3 алтын, бір күміс және бір қола медальді иеленді.

2019 жылғы 31 мамыр мен 01 маусым аралығында Ресей Федерациясы Санкт-Петербург қаласының спорт сарайының «М-1» спорт аренасында қоян-қолтық ұрыстан V Әлем Чемпионаты өтті.

35-тен астам қатысушы елдер мен 200 жауынгер көшбасшылық тұғырда тұру құқығы үшін күресті.

Қазақстан Республикасы құрама командасының құрамында еліміздің намысын 4 курс курсанты полиция сержанты Сейітмұрат Анеля (70 кг-ға дейін) және академия түлектері Сағын Қазбек (2011 ж.т.) және Мұқашев Ұлан (2009 ж. т. т.) қорғады.

Ерлер мен әйелдер арасында Қазақстан Республикасы ІІМ ҚАЖ Комитеті төрағасының Кубогіне қоян-қолтық ұрыстан ІІ халықаралық турнирдің жеңімпазы және жеңімпазы, қоян-қолтық ұрыстан ІІ Еуропа чемпионатының күміс жүлдегері (2018 ж. мамыр, Минск қ.), Қазақстан Республикасының спорт шебері Сейтмұрат Анеля V Әлем чемпионатының күміс жүлдегері атағына ие болды.

Қоян-қолтық ұрыс бойынша Әлем чемпиондары мен жүлдегерлері (2017 ж.сәуір, Мәскеу қ.) болып табылатын біздің академия түлектері Сағын Қазбек (2011 ж.) және Мұқашев Ұлан (2009 ж.) өздерінің спорттық шеберліктерінің әлемдік деңгейін растап, тиісінше 55 кг және 60 кг-ға дейінгі салмақ санатында жеңімпаз атанып, қолда бар спорттық атақтарына 2019 жылғы Әлем чемпиондары атағын қосты.

Қоян-қолтық ұрыстан екі дүркін әлем чемпионы Сағын Қазбек бірыңғай спорттық жіктемеге сәйкес қоян-қолтық ұрыстан Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген спорт шебері атағын орындады.

Қазақстан Республикасы ІІМ оқу орындары арасындағы спартакиадада қызметтік-қолданбалы және бұқаралық спорт түрлері бойынша академия командасы командалық біріншіліктің чемпионы және күміс жүлдегері болды.

ҚР ІІМ Қарағанды академиясының спорттық жетістігінің мысалы. Б. Бейсенов Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің, Ұлттық қауіпсіздік комитетінің және ішкі істер министрлігінің барлық оқу орындарының құрама командалары қатысқан Қазақстан Республикасының күштік ведомстволары мен құқық қорғау органдарының жоғары оқу орындарының курсанттары арасындағы генерал-майор А.А.Арыстанбековті еске алуға арналған жыл сайынғы республикалық турнирден чемпион ретінде қоян-қолтық ұрыстан академияның құрама командасын қайтару болды (Алматы, 12-15 наурыз 2019 ж.).

2019 жылғы 15-18 мамыр аралығында Қазақстан Республикасы ІІМ Қарағанды академиясының базасында. Қазақстан Республикасы ІІМ Бәрімбек Бейсенов атындағы Қарағанды академиясының 50 жылдығына арналған жазғы Президенттік көпсайыстан жарыс өтті. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Жастар жылына арналған білім беру ұйымдарының ауыспалы құрамы арасындағы Спартакиада бағдарламасында Қарағанды академиясының құрама командасы командалық есепте күміс (1228 ұпай) жеңіп алған.

Дене шынықтыру кафедрасы мұнымен тоқтап қалмайды. Жақсы спорттық базаға және тәжірибелі жаттықтырушылардың жеткілікті санына ие бола отырып, оқытылатын пәндер деңгейін одан әрі арттыру және тәрбие жұмысын жетілдіру бойынша жұмыс істейді.

Дене шынықтыру кафедрасының оқытушылары мен бапкерлері жоғары нәтижелерге қол жеткізді:

Полиция полковнигі Болат Тілеуғабылұлы Күлтаев – қоян-қолтық ұрыстан Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген жаттықтырушысы, каратэден қара белбеу (II дан) иегері, қол-қол ұрысынан спорт шебері. Қарағанды академиясында 1997 жылдан бері жұмыс істейді. Осы кезеңде оның басшылығымен ондаған курсанттар нормативтерді орындап, спорт шебері атағын алды, сондай-ақ халықаралық дәрежедегі спорт шеберлері бар. Біздің академияның курсанттары Қазақстан Республикасының, Азияның, Еуропаның, әлемнің чемпиондары атанды.

Полиция полковнигі Данара Аманханқызы Ахметова – Қазақстан Республикасының бокстан еңбек сіңірген жаттықтырушысы, бокстан спорт шебері.

Осы жетістіктердің барлығы Академия курсанттарының спорттық-бұқаралық және тәрбие жұмыстарының кеңінен қамтылуына байланысты, бұл академия басшылығының тұрақты бақылауында болатын тиісті материалдық-техникалық қамтамасыз етусіз мүмкін болмас еді.